Yol’dan Öğrendiğimiz

– Bir Sezgin RIZAOĞLU yazısı –

Bazen alt liglerden bir takım çıkar, şaşırtır herkesi. Tıpkı Türkiye Kupası’nda çeyrek final oynayarak an-ı şahanelerin en güzelini yaşayan amatör Samsun Yolspor gibi.

26 Ocak 1964 günü, Alsancak Stadı’nda kilometrelerce uzaktan gelen bir amatör takım dönemin güçlü takımı İzmirspor’u eleyerek Türkiye Kupası’nda çeyrek finale kalmanın mutluluğunu yaşıyordu. Kutlamaların adı Samsun Yolspor’du.

Biz Ege kıyılarından Karadeniz kıyılarına dönelim… Tarih kitaplarına baktığımızda, Samsun’da futbolun geçmişi 1909 yılında kurulan Tenvir-i Efkâr Gençler Kulübü’ne dek uzandığını görürüz. Samsun’un ilk futbol kulübü olma özelliğini taşıyan bu kulüp Samsun Limanı başkanının önderliğinde kurulur ve Balkan Savaşlarının patlak vermesiyle de faaliyetlerine son verir. Samsun’un futbolla tanışmasından kırk üç yıl sonra yani 1952 yılında ise bu hikayenin öznesi Samsun Yolspor kulübü, Sıtkı Karavin ve arkadaşları tarafından kurulur.

Kulübün ilk büyük başarısı; Çarşambaspor ,Fener Gençlik, 1930 Bafraspor, Samsun Beşiktaş Kulübü, Akınspor, 19 Mayısspor  ve Demirspor gibi bölgesel rakiplerin karşısında 1956 yılında bölge kupasını kazanmasıdır.

Turuncu siyahlı takımın asıl büyük başarısı ise 1963-64 sezonunda Türkiye Kupası’nda olacaktır. Bu aynı zamanda Samsun şehrinin futbolda da ilk büyük başarısıdır.

Bu başarıdaki başroller, kurt hoca Sıtkı Karavin yönetiminde Eşref Aktay, Cevdet Yıldırım, Namık Kemal, ‘Gozgoz’ Yılmaz Yurttaş, Gencer Turan, Yüksel Ozan, ‘Küçük’ Mehmet Ergin, Ziya Dengiz, ‘Büyük’ Mehmet Kancı, İsmet Atıcı, Rıdvan Güçdegör, Ünsal Sertkaya, Necdet Yıldırım ve maalesef kayıtlarda yer almadığı için soyadsız kahramanlar; Erdoğan, Fatih, Erol ve Rıfat.

Peri masalının başlangıcı Yolspor’un Sivas Karagücü ve Trabzon İdmanocağı’nı yenerek Türkiye amatör kulüpler şampiyonu olup, Türkiye Kupası elemelerine katılmayı hak etmesiyle başlar. Milli lig takımlarının yer aldığı turnuvada ilk maçta rakip Şekerspor’dur. Yolspor maçı kazanarak turu geçer. İkinci rakipleri Ankara’da Hacettepespor’dur. Tur atlayan yine Samsun ekibi olur. Bu sefer karşılarına o dönemin güçlü takımlarından İzmirspor çıkar. Artık herkes peri masalının sona ereceğini, İzmir ekibinin tur atlayacağını düşünür. Ama beklenmeyen olur ve Yolspor, Alsancak Stadyumu’nda mükemmel bir oyun ortaya koyarak Raket Rıdvan’ın golüyle bu rakibini de saf dışı bırakır ve kupada çeyrek finale yükselir. Bu sonuç Samsun’da taraftarları sokaklara dökerken, İzmir’de işleri karıştırır. Dönemin ünlü takımı İzmirspor, antrenörünün işine son verir. Takımda bir çok fubolcu ceza alır.

Türkiye Kupası çeyrek finalinde Yolspor, Beşiktaş ile eşleşir. Artık  kupada çeyrek finalden itibaren çift maçlı eleme sistemi uygulanıyordur. İlk maç 5 Nisan 1964 tarihinde Samsun’dadır. Beşiktaş gibi Yolspor da maç ve tur için iddialıdır. Yolspor’lu idareciler “Siyah beyazlıları yenebileceğimizi umuyoruz” derken, Beşiktaşlı idari menajeri Usluoğlu “İşi Samsun’da bitirmek kararındayız” açıklamasını yapıyorar.

Öyle ki Samsun Yolspor, Beşiktaş maçı için 45 günlük bir hazırlık programını tetkik eder. Özellikle antrenmanlarda WM sistemi üzerinde durulur. Beşiktaş maçı öncesi Gençlerbirliği takımın şehre davet eden Yolspor, Beşiktaş maçının provasını Ankara temsilcisi ile yapar. Karşılaşmayı 2-1 kazanır. Bu prova Yolspor’lu yöneticileri daha da şevklendirir. Yolspor’un ikinci başkanı Ruhat Çetinkaya gazetelere “Ümitliyiz, kazanacağız.. Hacettepe ve sonra da İzmirspor karşısında elde ettiğimiz neticeler ortada. Takımımız o zamankine nispetle daha da nefesli ve formda. Maçı kazanmamak için ortada hiçbir sebep yok!” açıklamasını yapar.

Yolspor antrenörü Sıtkı Karavin ise biraz daha temkinlidir: “Biz amatör bir ekibiz. Takımımızın maddi değeri Beşiktaşlı Suat’ın satış bedelinin beşte biri bile değildir. Ama biz yine de bütün gücümüzle oynayacağız.”

Yolsporlu futbolcular sadece kendilerini değil, greyderlerle maçın oynanacağı sahayı da maça hazırlarlar. Bu durum antrenör Karavin’e sorulduğunda “Onlar bu şekilde çalışmaya alışıktır. Hem bizim anladığımız manada da spor budur” açıklamasını yapar.

Maç günü Eski Stadyum gelin gibi süslenir. 13 bin kişilik statta 15 bin seyirci vardır, bir o kadar seyirci dışarıda kalmıştır, tepelerde bile yer yoktur. Öyle ki şehre Trabzon, Ordu, Sinop, Çarşamba, Bafra, Tokat ve Sivas’tan sporseverler akın etmiştir. Maça sadece taraftar akını olmaz İstanbul’dan gazeteci akını da olur. Halit Kıvanç, Cihat Arman, Necati Karakayai Yavuş Bayraktar, İslam Çupi, Bedri Koraman gibi gazeteci ve çizerler tribünde yerini alır.

Maç saati gelip çatar, Yolspor rakibi Beşiktaş karşısında elinden geleni yapsa da Beşiktaşlı Güven’in attığı
golle ilk maçı 1-0 kaybeder. Beşiktaşlı Güven de adeta tribündeki az sayıda Beşiktaşlı taraftarların açtığı pankartın hakkını verir: ‘Twist yapma Güven gol at’.

Yolspor’un umudu İstanbul’a kalır. İstanbul’daki maç öncesinde ise Samsun’da en konuşulan olay maçın gece oynanacak olmasıdır. Şehrin dört bir yanında “Lamba ile maç mı oynanır? İstanbul’un gündüzü yok mu?” cümleleri kurulur.

Gazetelerde ise denizci Samsunluların maça motorları ile geleceğini yazıyordur. Karadenizli denizcilerin ” Samsun’a bugünlerde Kalkan balığı akını etti. Onları İstanbul’a götürüp, satacağız. Sonra maça gideceğiz. İstanbullular da bu sayede ucuz balık yiyecekler” açıklamaları yer alıyordur.

Antrenör Sıtkı Karavin ise İstanbul seyahatine çıkmadan önce iddialarını bir kez daha ortaya koyar: “Biz Karadeniz çocuklarıyız. İşi kolay kolay bırakmayız”

Samsunlular da bırakmaz takımlarını, turuncu siyahlıları limandan 5000 kadar Karadenizli davul zurnalarla uğurlar. İki günlük bir deniz yolculuğunun sonunda Yolspor’u Karaköy rıhtımında Beşiktaşlı, Feriköylü yöneticiler ve İstanbul’da yaşayan yüzlerce Karadenizli karşılar. Feriköylü yöneticilerin karşılama sebebi; Yolspor ile oynayacakları hazırlık maçıdır.

Takımın yerleştiği Çemberlitaş’taki Pier Lotti Hoteli’ne gazeteciler akın eder. O zamanın meşhur yazarlarından İslam Çupi takım kaptanı Gozgoz Yılmaz ile röportaj yapar. Röportajında “Takımda ilk kez İstanbul’a gelen futbolcu var mı? diye sorar, O da Küçük Mehmet’i gösterir. Flaşlar patlar ve ertesi gün gazetelerde ‘Samsun Yolsporlular İstanbul’a ilk kez gelen Küçük Mehmet’i kaybolmasın diye beline ip bağlayarak İstanbul’u gezdirmişler’ diyerek manşet attar.

İstanbul’daki rövanş maçı öncesinde Yolspor, Feriköy ile bir hazırlık maçı oynar. Amaç takımı ilk kez oynayacağı gece maçına hazırlamaktır. Maç 0-0 biterken, maç sırasında stad ışıklarının yanışı sırasında kimi Yolspor’lu futbolcular karşılaşmayı bırakıp bu manzarayı seyreder. Bu futbolculardan biri de Küçük Mehmet’tir. Öyle ki ertesi gün Babıali basını gazetelerinde yine “İstanbul’a ilk kez gelen Küçük Mehmet yine ilk kez gece maçı oynadı. Küçük Mehmet futbol oynayacağına stadyumun ışıklarını seyretti” yazar. Bu alaycı tavırlar Küçük Mehmet ve arkadaşlarını daha da hırslandırır.

15 Nisan 1964… Rövanş günü gelir, Yolspor’lu futbolcuları sahaya çıktıklarında bir uğultu karşılar. Bir şehir dolusu uğultu… Mithatpaşa adeta yıkılıyordur. Heyecandan ayakları birbirine dolanır turuncu siyahlıların. Nitekim Beşiktaş da Yolspor kalesini ilk 15 dakikada abluka altına alır. Sağlı sollu ataklar ve sonrasında Beşiktaşlı Küçük Ahmet’in golüyle durum 1-0 olur. Golden sonra Yolsporlular üzerlerindeki korkuyu atar ve dengeyi sağlar. İlk yarı 1-0 bitse de ikinci yarıda bu kez rüzgar Karadeniz’den esmeye başlar. Takım, Beşiktaş’ı sahasına hapseder. Nihayetinde golü de bulur Küçük Mehmet’in ayağından… Burada sözü Küçük Mehmet’e bırakalım: “Stadyuma büyük bir sessizlik çöktü. Biz seviniyoruz, hakem ısrarla orta sahaya gidin diyor. Sevinmemize izin vermiyor. Oysa Beşiktaşlılar sevinçlerini tribüne kadar giderek kutlamışlardı. Niyetinin kötü olduğu ortadaydı. Kaptanımız Gozgoz Yılmaz dayanamadı ve hakeme ‘Hocam bizi zaten buradan galip çıkarmayacaksın. Bari bırak da attığımız golün sevincini yaşayalım’ diyerek sitemde bulundu.”

Karşılaşmanın ilerleyen dakikalarında Yolspor ağlarında bir gol daha götür ve maçı 2-1 kaybeder. Samsun temsilcisi bu skor sonucunda elense de geldiği nokta ülke futbolu için de bir ilktir. Çünkü ilk kez bir amatör takım, bu kadar büyük bir şampiyonada çeyrek final oynamıştır.

Ertesi gün gazete manşetlerinde yine Yolspor’lu Küçük Mehmet vardır: “İstanbul’a ilk kez gelen Küçük Mehmet, Beşiktaş’a gol attı”

Yolspor’un bu başarısı transferde gözleri Samsun’a çevirir. Beşiktaş solhaf Yüksel’e talip olurken, Feriköy de solaçık İsmet ile sağ bek Cevdet’e transfer teklifinde bulunur.

Nitekim o takımın en iyi oyuncularından olan Necdet Yıldırım, daha sonra Eskişehirspor’a gidip orada da A Milli olacaktır lakin çok genç bir yaşta bir hastalık sonucunda aramızdan ayrılacaktır.

Necdet Yıldırım dışında Yolspor tarihinde başka ünlü futbolcular da vardır: Samsunspor’un ilk kaptanı ve efsanesi ‘Gozgoz’ Yılmaz Yurttaş, Fenerbahçeli ‘Bay Gol’ Osman Arpacıoğlu, Trabzonspor efsanesi Dobi Hasan, Avrupa Gol kralımız Tanju Çolak, Mili kalecimiz Şanver, Samsunsporlu Celil Sağır, Beşiktaşlı Osman Üstünel…

Yolunuz bir gün Samsun’a düşerse; Samsun Yolspor’un Türkiye Kupası’ndaki anı şahanelerini mutlaka hatırlayın. Ben sadece Yol’dan öğrendiğimi cümlelere aktardım, onları hatırlamak ise artık sizin göreviniz.

Paylaş00000