Fotoğrafın Gör Dediği

-Bir Batu ANADOLU yazısı-

Fotoğraflar anları ölümsüzleştirdikleri gibi yıllar içinde yaşananlarla farklı anlamlar kazanırlar. Jock Stein ve Alex Ferguson’un yer aldığı fotoğraf da geçen yıl anlamına kavuştu.

Eski fotoğraflara bakmayı oldum olası severim. Modern hayatın koşuşturmacasından daha ilkokul yıllarında bunalmış olmalıyım ki daha o yıllardan bu yana aile albümlerine bakar, ne durumdaymışız da ne hale gelmişiz diye iç geçiririm. Belki şu sitede yazmamı sağlayan motivasyon da geçmişe yönelik bu merakta gizlidir. Ne olacağım deme, ne idim de!

Yukarıdaki fotoğrafa bakınca o aile albümü heyecanını hissetmemek mümkün değil. Bir tarafta bizim Alex Ferguson. Manchester United ile devam eden uzun süreli ilişkisini geçtiğimiz yıl bitiren efsane İskoç hoca. Genelde bildiğimizin aksine stresli ya da sinirli değil, gülüyor. Yanındaysa fotoğraflarda görüp tanıyamadığımız, annemize sorduğumuz ve genelde “uzaklardan gelen filan amca” olan yaşlı bir adam. Birlikte gülüyorlar, baba oğul gibi. Fotoğrafın merkezi bir anda kayıyor, Ferguson flulaşıyor ve sadece o amca görünüyor. Çünkü o amca olmadan Ferguson olmayabilirdi diye düşünüyorsunuz. 1967’de Celtic’i Avrupa şampiyonu yaparak Britanya’ya ilk kez bu kupayı getiren, Bill Shankly’nin “Artık ölümsüzsün” dediği Jock Stein’a bakıyoruz.

Shankly’nin bu sözünü hep babacan bir tavırla söylediğini düşünürüm ama Stein ondan sadece dokuz yaş küçüktür. Belki Shankly de o an İskoç futbolu için hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağını fark eder çünkü çok yetenekli İskoç taktik dehaların futbolu yönettiği bir döneme girmektedirler. Kendisi, Stein ve sonrasında Ferguson.

Stein’ın kimseye eyvallahı yoktur. İlk hocalık deneyiminde Dunfermline’ı çalıştırırken altıda altı yaparak takımı ligde tutar. Hibernian ile vakit geçirir, Celtic ile altın çağını yaşar. Dokuz sezonda dokuz şampiyonluk ve Avrupa’da en üst nokta. Evet, belki de Stein ölümsüzdür ama en büyük eserinin henüz tamamlanmadığını fark eder. 1970’lerde Alex Ferguson ile tanışır, onun St. Mirren’da hocalık yapmasında payı büyüktür. Sonrasında Ferguson’un Aberdeen günleri başlarken Stein, İskoçya Milli Takımı’nın başına geçer. Onun varlığı, Tartan Ordusu’nda heyecanla karşılanır. Öyle ki ilk maçına, otobüs hatlarının grev nedeniyle aksamasına rağmen 60 binin üzerinde seyirci gelir. 1980’de Avrupa Şampiyonası ıskalansa da İskoçya, 1982 Dünya Kupası’nda yer alır. Bu arada Ferguson’un Aberdeen’i Old Firm’in iki yakasını bir araya getirmesine izin vermez. Ligdeki şampiyonluklara bir de UEFA Kupası eklenir. Bu başarıda Ferguson’u yalnız bırakmayan Stein’in payı büyüktür. Takımla İsveç’teki finale gider, Ferguson’a sürekli öğütler verir. Mesela maçlardaki agresif tavrını Stein’ın şu sözlerine borçlu olabilir: “Doğru nedenlerle tepki koymanda hiçbir sakınca yoktur”. Futbolcularla olan tatlı-sert ilişkisinde ise şu nasihatin rolü büyüktür: “Futbolcularına asla aşırı sevgi gösterme çünkü ikili oynarlar”.

Bu ikilinin yolları ise milli takımda kesişir. 1986 Dünya Kupası Elemeleri esnasında Ferguson, Stein’ın asistanlığını yapar. Aberdeen ile işler iyi gitmemektedir ama bunun tersine Milli Takım özellikle kendi evinde parlak sonuçlar alır. Yine de her şeyi Galler ile oynanacak son maç belirleyecektir. Ninian Park’ı dolduran 39 bin taraftar en azından alınacak bir beraberlikle takımlarının play-off’a kalacağından emindir. Fakat Hughes’un golü “acaba” sorusunu sordurur. Devre arasında soyunma odası savaş alanına döner. Kaleci Jim Leighton’un lenslerini kaybetmesi sonucu kaleye Alan Rough geçer. Dakikalar ilerledikçe gol sesi çıkmaz ve Stein, son büyük hamlesini yaptığını bilmeden Strachan’ın yerine Davie Cooper’ı oyuna alır. Yirmi dakika sonra tüm stadyum, Cooper’ın penaltı golüyle ayaklanır. Maçın son dakikalarında heyecan doruktayken kameralar, İskoçya yedek kulübesine döner. Jock Stein tünele doğru götürülürken kameralara son bir bakış atar. O gün ilaçlarını almadığı anlaşılan Stein kalp krizi geçirmiştir ve Ferguson’un deyimiyle “Kral ölür”.

Ölümsüzlük bahşedilen hocanın göreceli ölümünü görünmez kılacak olan tek ismin Alex Ferguson olduğu düşünülür. Aceleyle takımın teknik direktörlüğüne getirilirken; Avustralya ile oynanacak olan play-off maçı da yaklaşmaktadır. Ferguson, Stein’ın yapmayı düşündüğü hamleleri bir bir uygular. 2-0 ve 0-0’lık skorlar İskoçya’nın Meksika’ya gitmesi için yeterli olur. Stein’ın ölümüyle oluşan kötü hava dağılmış gibidir ama Ferguson olaylara başka bir gözle bakar. Onun için milli takım, Stein’dan kalan bir ‘görev’dir ve kendi sözleriyle “Stein’ın dönmesi halinde yıllarca asistanı kalmaya” razıdır. Sayılı zaman çabuk geçer, Kenny Dalglish’in sakatlanmasıyla kolu kanadı kırılan İskoçya Meksika sıcağında kaybolur gider. Ferguson başarısız geçen turnuva sonrası şapkasını önüne koyar ve görevini bırakır. Bu kararın ardında Jock’a duyduğu saygı kadar onun mücadeleci tavrının da etkileri vardır. Görevi bırakması bir kaçışı değil, yeni bir mücadeleyi ifade etmektedir. İskoçya Milli Takımı Stein’ın takımıdır, kendisi içinse yeni sulara yelken açmanın zamanı gelmiştir.

Sonrasını hepimiz az çok biliyoruz. Ferguson, Stein’in Celtic dönemini hatırlatırcasına kendi krallığını kurduğu Manchester United’ı 27 yıl çalıştırır ve sayısız başarıya imza atar. Kariyerinden geriye kalanlardan biri de bu fotoğraftır işte. İkisi de artık gayet net görünüyorlar. Futbol tarihi albümünde baş köşede yer alacaklar.

Paylaş00000