KADİM TAKIMLAR

Şampiyonlar Turnuvası

Toprak Saha · Haziran 2016

-Bir Sezgin, Batu ve İlhan Turnuvası-

Platini’li Fransa mı yoksa Panenka’nın sürpriz penaltısıyla kupaya uzanan Çekoslovakya mı? Peki SSCB 1960 bu turnuvada ne yapar? İşte Avrupa Şampiyonası tarihinin kupaya uzanan en iyi takımları bu turnuvada.

Çocukluğumuza dönelim dedik ve Avrupa Şampiyonası’nı kazanan takımlar arasında bu sanal turnuvayı düzenledik. Tabi ki tüm takımlara yer veremedik ve bir ön eleme yaptık… Turnuvayı çeyrek finalden başlatıyoruz. İşte kurayla belirlenen ve bizim yorumladığımız eşleşmeler. Bakalım çeyrek finallere çıkan takımlar hangileri olacak?

Çeyrek Final

SSCB 1960 – İtalya 1968

SSCB: Lev Yashin / Givi Chokheli / Anatoli Maslenkine / Anatoli Krutikov / Iouri Voinov / Igor Netto / Slava Metreveli / Valentin Ivanov / Viktor Ponedelnik / Valentin Bouboukine / Mikhail Meskhi

İTALYA: Dino Zoff / Pietro Anastasi/ Tarcisio Burgnich / Ernesto Castano / Angelo Domenghini / Giacinto Facchetti / Giorgio Ferrini / Aristide Guarneri / Antonio Juliano / Giovanni Lodetti / Piero Prati

İlhan: Konu İtalya olunca, objektiflik kar eder mi bilemedim. Ama bu İtalya’da özel isimler var hakikaten. Riva, Facchetti, Zoff… Kupayı kazandıklarında, yarı finalde para atışıyla SSCB’yi elemişlerdi ama bu sefer kuraya gerek kalmaz. 2-0 alır, Yashin’i üzer İtalya.

Batu: Para atışı ve tekrar maçıyla kupaya uzanmış olsa da İtalya, İlhan’ın dediği gibi en klas kadrolarından birine sahip. Karşı tarafta ise kağıt üstünde önemli isimlere sahip olsa da kupa konusunda beklenenin altında kalan Sovyetler var. Bence sabaha kadar oynansa bu maç izleyenlere keyif veren bir 0-0 vaat ediyor ama Sovyetler 11. penaltılarda üstünlük sağlayıp yarı finale gider!

Sezgin: İki takımın da öncelikle birbirini tartacağı bir maç olur. Maçtan önce bana mikrofonlar uzatılsa bu maçı dayanıklı olan taraf kazanır derdim. Nitekim Kızıl Ordu’nun kas takımı bu maça damgasını vurur. İlk yarı da Yashin, Azzuriler’in ataklarına karşı zorlansa da ikinci yarıdaki muhteşem performansıyla karşı kaledeki Zoff’a nispet yapar. Maç 0-0 beraberlikle biter ama uzatmalarda yine 1960 finalindeki gibi bir Pazartesi sürprizi olur. Sovyetler, Victor Ponedelnik’in (ki adı Rusça’da Pazartesi demek) ayağından, daha doğrusu Angelo Domenghini’nin ikili mücadelede kaybettiği topun dönüşünde golü bulur: 1-0. Üzgünüm İlhan!

Sonuç: 2-1 SSCB

Federal Almanya 1972 – İspanya 1964

İSPANYA: Cartajanera / Feliciano Rivilla / Fernando Olivella Pons / Isacio Calleja Garcia / Ignacio Zoco / Jose Maria Fuste Blanch / Amancio Amaro / Jesus Maria Pereda / Marcellino Martinez Cao / Luis Suarez / Carlos Lapetra Coarosa

FEDERAL ALMANYA: Sepp Maier / Horst-Dieter Höttges / Paul Breitner / Hans Georg Schwarzenbeck / Franz Beckenbauer / Herbert Wimmer / Josef Heynckes / Uli Hoeness / Gerd Müller / Günter Netzer / Erwin Kremers

İlhan: Luis Suarez ve Netzer’in düellosu… Almanya, İspanya’ya göre çok ağır basıyor. İspanya’da Franco’nun da desteğinin de olmayacağını düşünürsek, Almanya, ‘altın ciğer’ Wimmer’le Suarez’i durdurur, Netzer ve Müller’le işi bitirir. 3-0 Federal Almanya. Hadi yine iyisin Batu.

Batu: 64 model İspanya her ne kadar o dönem kupaya uzanmış olsa da Luis Suarez’in dediği gibi En iyi İspanya kadrolarından biri değil. Di Stefano, Gento gibi yıldızlar kızağa çekilmişken ev sahibi olma avantajının da yitirilmesi Boğalar’ın elini güçsüzleştiriyor. Almanya ise 1974 Dünya Kupası’nın arefesinde, tam bir “winner” olma yolunda. Pereda yine oyunuyla büyüler ama Panzerler sonuca gitmekte zorlanmaz; 3-1 ile geçerler.

Sezgin: Dediğin gibi Franco iktidarda olsaydı bu maçı kesin propagandaya çevirirdi. Diğer taraftan İspanyol futbolcuların üzerindeki baskı oyuna daha çok asılmalarını sağlardı. Ama Franco yok! Bu sebeple İspanyol takımında bir rahatlık görüyorum. Karşı takım mı? Kaiser, Netzer, Müller, Breitner, Hoeness… Hepsi disiplinlerini hiç bozmuyor. Maç, tam bir Alman klasiği olur. Karşılaşma genelinde futbolun tüm güzellikleri Almanlar tarafından sergilenir ve maçı 3-0 alır.

Sonuç: 3-0 Federal Almanya

Çekoslovakya 1976 – Fransa 1984

ÇEKOSLOVAKYA: Ivo Viktor / Karol Dobias / Jozef Capkovic / Anton Ondrus / Jan Pivarnik / Antonin Panenka / Jozef Moder / Marian Masny / Zdenek Nehoda / Koloman Gögh / Jan Svehlik

FRANSA: Joel Bats / Patrick Battiston / Maxime Bossis / Yvon Le Roux / Jean-François Domergue / Jean Tigana / Luis Fernandez / Michel Platini / Alain Giresse / Bernard Lacombe / Bruno Bellone

İlhan: Mösyö’ye dağlar dayanmaz! Belki de kupa tarihinin en çılgın performansını gösteren Michel Platini, bir kez daha sahneye çıkar. Çeklere kupayı getiren adamlardan kaleci Viktor’un çaresiz bakışları arasında bir tane frikikten yazar, bir tane de kafayla atar. Panenka’ya da bir penaltı attırmadan olmaz. 2-1 alır Fransa…

Batu: Her ne kadar katılamadığı iki Dünya Kupası arasında kazandığı Avrupa şampiyonluğu “sürpriz” olarak nitelendirilse de –zaten dört takımlı turnuva olduğunu unutmayarak- Çekler’in kadrosu gayet iyi; Viktor, Ondrus, Panenka ve Nehoda dörtlüsü kağıt üstünde korkutucu. Fakat kabul etmek gerekir ki karşılarındaki Fransa, tüm zamanların en özel takımlarından. Platini’nin en formda olduğu dönem; Giresse, Tigana ve Fernandez ile birlikte rakipten daha iyi bir dörtlüye sahipler. Çok kolay olmaz ama 2-1 ya da 3-2 ile Fransa alır.

Sezgin: Çekoslovakya, zamanın en iyi kalecilerinden Ivo Viktor’a sahip. Defansında Ondrus, ileride de Nehoda ve Mansy ikilisiyle fena bir takım değil. Rakipler tarafından hafife alınmayacak bir takım. Ama arkadaş karşı takımın orta sahası ne öyle: Giresse, Tigana, Platini… Sanki “Trois Mousquetaires“. Platini, Çekoslovaklar karşısında yine eline sazı alır, Euro 84’te takımını zafere taşırken verdiği bireysel katkının bir benzerini gösterir. Yıllar sonra Doğu Avrupa futbolunun en büyük destekçisi olarak o topraklarda kendisini affettirecektir nasıl olsa… Platini, Giresse’e ilk golün pasını verir. İkinci golü penaltıdan atar. Hem de ne penaltı! Panenka’ya selam çakan bir vuruşla topu ağlara gönderir. Vuruşu detaylı anlatmayacağım, siz hayal edin! Kapanış golü ise “ben de varım” diyen Tigana’dan gelir: 3-0.

Sonuç: 3-0 Fransa

Hollanda 1988 – Danimarka 1992

HOLLANDA: Hans van Breukelen / Adrianus van Tiggelen / Ronald Koeman / Hubertus van Aerle / Gerald Mervin Vanenburg / Arnoldus Mühren / Ruud Gullit / Marco van Basten / Erwin Koeman / Frank Rijkaard / Jan Wouters

DANİMARKA: Peter Schmeichel / John Sivebak / Kent Nielsen / Lars Olsen / Kim Christofte / John Faxe Jensen / Flemming Povlsen / Brian Laudrup / Torben Piechnik / Henrik Larsen / Kim Vilfort

İlhan: Aslında rövanş olacak bu bir bakıma. Euro 92’de yarı finalde van Basten penaltılarda kaçırmış, Danimarka kazanmıştı. Bu sefer de penaltı vuruşlarında yıldızlaşan van Brukelen olsun ve Larsen’in penaltısını kurtarsın. Hollanda, normal süresi Gullit ve Jensen’in golleriyle 1-1 biten maçı, penaltı atışlarıyla 5-4 kazansın.

Batu: Hollanda dört yıl önceki haliyle aynı hatayı yapmaz, 90 dakikada fişi çeker. Evet, Danimarka sürpriz yumurta olsa da çok usta ayaklara sahip ama Hollanda bu sefer rakibi daha ciddiye alır. John Bosman’ın talihi döner, Portakallar 2-0 ile rakibi tatile yollar.

Sezgin: Eduardo Galeano, “Gölgede ve Güneşte Futbol” kitabında “1992 finalinde tembel cırcırböceği çalışkan karıncayı 2-0 yendi” diye Danimarka’yı kelimelere giydirir. Ama bu sefer ikinci bir tembel cırcırböceği mucizesi olmaz. Yine Van Basten sahneye çıkar ve daha ilk yarıda -belki futbol tarihinin en güzel gollerinden birisine değil ama- muhteşem bir vuruşla Schmeichel’ı avlar. Maalesef ikinci yarıda Van Basten yine sakatlıkla boğuşur ve oyundan çıkar. Artık herkes maçı bırakır, ünlü yıldızın üst turda oynayıp oynayamayacağını düşünür. Dakikalar 83’ü gösterirken Ronald Koeman’ın uzaktan attığı sert şutun ağlarla buluşması seyircileri tekrar oyuna döndürür: 2-0. Haydi gelsin yarı finaller!!

Sonuç: 3-0 Hollanda

Yarı Final

Fransa 1984 – Hollanda 1988

FRANSA: Joel Bats / Patrick Battiston / Maxime Bossis / Yvon Le Roux / Jean-François Domergue / Jean Tigana / Luis Fernandez / Michel Platini / Alain Giresse / Bernard Lacombe / Bruno Bellone

İlhan: Batu’nun Almanya, yine düşeş attı. Final bu maç olmalıydı sanki… Turnuva tarihinin en büyük iki performansı; Platini ve van Basten’in düellosu olur. Gönlüm, bugünlerin nefret ikonu, kendine yazık eden Platoche’dan yana ama Hollanda, kalecisinden forvetine daha komple bir takım. Rijkard ile Platini’yi durdururlar, van Basten ve Gullit’le işi bitirirler. Joel Bats, Hollanda ataklarına dayanamaz. 2-0 biter.

Batu: Kağıt üstünde keyifli bir futbol var ama sahada işi daha çok tecrübe ve savunmalar belirleyecek, zira iki takımın da hücum üstünlüğü tartışılmaz. İlk başlıkta Fransa daha üstün görünüyor; bu kadro üst turlarda daha fazla yer alan bir ekip. Hollanda ise ne kadar müthiş bir ekip olsa da Euro 88 dışında kayıpları oynadı. Beklenenden daha az gol olur ama Platini yine imzasını atar, 1-0 alır Horozlar.

Sezgin: Kim bu maçı izlemek istemezdi ki… Erken final! Haydi ekran başına. Maça damgasını vuracak iki ismim olur. Biri İlhan’ın dediği gibi Platini ama diğer isim kesinlikle Gullit. Kaptanın ağırlığı sahada hissedilecek. Tabi ki Rijkaard, Van Basten, Koeman da boş durmayacaktır. Ama diğer tarafta da efsane bir takım var. Futbol keyfini erkenden bitirmeyelim. İki takım önce 90 dakika oynar, seyirciler mest olur. Ardından 30 dakika daha futbol resitali devam eder. Skor mu? Van Breukelen 1988’de kurtardığı penaltıyla ülke futbolunun kaderini etkilemişti. Bu maçta da aynı performansı sergiler. Portakallar penaltılara kalan maçı alır: 5-4.

Die Fußballnationalmannschaft der Niederlande nimmt am 25.6.1988 im Münchner Olympiastadion vor 72.300 Zuschauern vor dem Europameisterschafts-Endspiel gegen die UdSSR (2:0) Aufstellung für ein Mannschaftsfoto: Stehend (v.l.) Marco van Basten, Ronald Koeman, Frank Rijkaard, Erwin Koeman, Ruud Gullit, Hans van Breukelen; Hockend (v.l.): Adrie van Tiggelen, Arnold Muhren, Berry van Aerle, Jan Wouters, Gerald Vanenburg.

Sonuç: 2-1 Hollanda

SSCB 1960 – Federal Almanya 1972

İlhan: Netzer ve Beckenbauer seviyesinde oyunculara sahip değil SSCB. Sovyetlerin en büyük silahı Yashin ama karşıda da Maier var. Yashin’i zor maç bekliyor. Kafadan Gerd Müller iki tane atar, dağılan Sovyet savunmasını cezalandırmak Günter Netzer’in driplinglerine kalır. ‘Gecelerin adamı’ Netzer de bir tane sıkıştırır, Almanya 3-0’la finale gider.

Batu: Sovyetler için talihsiz bir dönem aslında çünkü 60’lar ve 70’ler Panzerler’in onlara karşı neredeyse boşu yok. Bu nedenle psikolojik üstünlük zaten Almanlar’da kadrolara baktığımızda ise Almanlar özellikle hücum hattında çok daha iddialılar, Yashin’in performansı da bir yere kadar artık. Müller yıldızlaşır, Ivanov Sovyetler’de ayakta kalan isim olur ama sonuçta Almanlar en iyi bildikleri işi yapıp 3-1 ile finale koşarlar.

Sezgin: Sovyetlerin rüyası buraya kadarmış. Zaten ilk turda İtalya 1968’i eleyerek kimi futbol severleri fazlasıyla şaşırttılar. Ama bu sefer Almanya’nın hücum hattına dayanmaları zor. Almanya zorlanmadan maçı 2-0 alır. Goller de uzaktan gelir: Beckenabuer ve Netzer. Daha fazlasına Maslenkine, Krutikov, Voinov ve diğerleri izin vermek istese de Yashin o toplara geçit vermez. Bir de şunun altını da çizelim: Almanya final yolunda çok iyi kura çekmiş!!

Sonuç: 3-0 Almanya

FİNAL

Federal Almanya 1972 – Hollanda 1988

İlhan: Ne yaptık ettik yine ezeli rekabeti denk getirdik. Hollanda, 1988’de de Federal Almanya’yla tansiyonu çok yüksek bir maç oynamıştı. Almanlar, bu eşleşmenin çoğunlukla daha sakin kalan tarafı oldu. Bu sefer de daha avantajlı gibiler. Hollanda Koeman’ın uzaktan bir frikiğiyle öne geçer. Almanya, maçı bırakmaz her zamanki gibi. Ama bu sefer maçın adamı Gerd Müller değil, Netzer olur gibi… Bir tane atar, bir tane de “Al da at” yapar Gerd Müller’e, Almanya 2-1’le şampiyon olur.

Batu: Avrupa futbol tarihinin en büyük rekabetlerinden birine hoş geldiniz. İki takım aslında birbirlerine oldukça ters geldikleri kadrolarla karşımızda. 70’lerde Hollanda’nın hep kalbini kıran Almanya, 88 ve 92’de kendisini üzen Hollanda’ya karşı. Gerginliğin üst safhada olacağı maçın bolca kart getireceğini ve sert bir futbolun oynanacağını tahmin edebiliriz. Rinus Michels’in belki de son Total Futbol hamlesi, Almanlar’ın sahanın tümüne yayılacak mücadelesi ile biraz sekteye uğrayabilir. Kısacası bu finalin 90 dakikada sonuçlanması pek mümkün görünmüyor. İş penaltılara kaldığında ise Almanlar’ın içindeki canavar dışarı çıkacaktır. Van Basten, Koeman ya da Rijkaard’ın kaçıracağı bir penaltı ile Portakallar’ı bir trajedi bekler; Almanlar 5-4 ile kupayı alır.

Sezgin: İki takımda kupaya uzanmak istiyor. Aralarında rekabete yakışır bir maç olur. İşte bu sefer sahneye van Basten çıkar. İlk golü o atar. Total futbol oyuna iyi başlar ama dakikalar ilerledikçe panzerler de toparlanır. Gerd Müller ben de varım dercesine fırsatçılığını konuşturur ve maça eşitlik gelir. İki tarafın satranç hamlelerinin ardı arkası kesilmez ama noktayı Rijkaard koyar ve Hollanda maçı 2-1 alır.